بررسی تغییرات تولید مراتع استپی استان اصفهان با استفاده از ‏شاخص بارش استاندارد شده

اکوسیستم‌های مرتعی در مناطق خشک، زیست‌بوم‌های حساس و شکننده‌ای هستند که در برابر عوامل مختلف از جمله تغییرات اقلیمی به‌ویژه بارندگی، به‌سادگی در معرض تخریب قرار می‌گیرند. در چنین شرایطی وقوع خشک‌سالی‌ها در عرصه‌های منابع طبیعی همواره قابل انتظار می‌باشد. در این پژوهش ارتباط بین تولید گونه‌های مرتعی و تغییرات زمانی و کمی بارش مورد بررسی  قرار گرفت. به‌طوری که تولید مراتع در یک دوره آماری 10ساله (1387- 1377) در اقلیم رویشی استپی استان اصفهان (علویجه، موته، کلهرود و گردنه شادیان) با استفاده از نمایه استاندارد بارش (SPI) و ارتباط شاخص خشک‌سالی در مقیاس‌های زمانی سه، پنج و هشت‌ماهه با تولید 10ساله مراتع استپی اصفهان مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس جدول تجزیه واریانس و ماتریس هم‌بستگی بین عوامل تولید و شاخص SPI تشکیل شد. نتایج نشان داد که شدیدترین خشک‌سالی در سال 1387 و تقریباً هم‌زمان با کم‌ترین تولید در مراتع استپی اتفاق افتاده است. هماهنگی و مطابقت بین منحنی‌های میزان تولید و شاخص SPI در مراتع مورد مطالعه مشاهده شد، به‌طوری که در بیش‌تر موارد حداکثر و حداقل تولید هم‌زمان با بیش‌ترین و کم‌ترین مقدار شاخص SPI اتفاق افتاده بود. هم‌چنین، نتایج حاصل از ماتریس هم‌بستگی بین عوامل مذکور حاکی از آن است که تولید مراتع با شاخص استاندارد بارش در سه مقیاس زمانی با ضرایب بیش از 63 درصد و در سطح احتمال یک و پنج درصد هم‌بستگی دارد. با توجه به تأثیرپذیری تولید مراتع مورد بررسی از بارش بهاره و هم‌چنین، عمق خاک کم‌تر از 30 سانتی‌متر، شاخص SPI با بازه زمانی سه‌ماهه به‌منظور ارزیابی خشک‌سالی در مراتع توصیه شد.